KATHOLIEKE KATECHISMUS

DE KERKVADERS

De kerkvaders waren de grote theologen van de eerste eeuwen na Christus. Zij namen stelling tegen de ketterijen zoals de gnostiek en het arianisme die de leer van Jezus probeerden te verdraaien.
In de gnostische opvatting leeft de mens in een schijnwereld, geschapen door de boze demiurg, en moet hij zichzelf leren kennen om het contact met zijn goddelijke oorsprong te herstellen. Dat doet denken aan middeleeuwse stromingen zoals die van de katharen en ook aan moderne stromingen als de antroposofie en de new age.
De volgelingen van Arius bestreden dat Jezus één in wezen is met God de Vader. Dat doet denken aan het tegenwoordige modernisme. Andere ketterijen bestreden weer dat Jezus volledig mens was.

De belangrijkste kerkvader was Sint Augustinus van Hippo. Tot verdriet van zijn moeder, de heilige Monica, leidde hij als jongeling een losbandig leven. Hij had toen gnostische opvattingen. Na lezing van een bijbeltekst bekeerde hij zich plotseling tot het christendom. Hier doet hij zelf als volgt verslag van:
" ... (ik bad) in deze geest: 'Hoe lang nog, Heer, zult gij steeds maar vertoornd zijn?' Want door die oude ongerechtigheden werd ik vastgehouden ...
En daar hoor ik een stem als van een jongetje of van een meisje, die zong: 'Neem en lees!' En ik begon ingespannen na te denken of kinderen bij een of ander spelletje iets van dien aard zingen; het wilde me niet te binnen schieten dat ik het ooit ergens had gehoord. De enige verklaring die ik kon geven was dat ik van Godswege bevel kreeg om het boek te openen en de eerste passage waar mijn oog op viel te lezen.
Ik pakte de bijbel, deed hem open en las zwijgend de passage waar mijn ogen het eerst op vielen: 'Niet in brasserij en dronkenschap, niet in slaapkamers en oneerbaarheden, niet in twist en naijver (vindt gij uw vervulling), maar trekt de Heer Jezus Christus aan en vertroetelt niet het vlees in begeerlijkheid."
Sint Augustinus zag nu in dat het kwaad eigenlijk niets anders is dan het ontbreken van het goede dat door Jezus verkondigd wordt, en dat de boze demiurg niet bestaat.