Alfons Olterdissen 1865-1923



Alphonse Olterdissen was a teacher of art with a German father and a Dutch mother. He wrote many stories and musicals, and co-organised in Maastricht many parades. Here is one of his stories:

The visit of the ladies of Charity

It was a Monday morning. The early sun of spring began to make people feel its warmth and, here and there, it sent a nice little ray in the narrow, damp alley joining Market Square. Master Baltus, an old pensioner who as a young man had been working in Dutch East India, came trudging through the dark passage to the street door, while shaking on his crutches, to have his poor lame body warmed and to get a breath of air. He leant with his crutches against the door post, looked quietly to and fro, or pinched his eyes a bit to leisurely let the sun shine on his face.
In order to prevent carts from entering the street, there was standing at the entrance of the alley a pole, and now Jeannet “the cat” was leaning against it. Wearing a broad bandage around her broken arm, she was also basking a bit in the sun, and kept a watchful eye, because the ladies of Charity were to come, so she had to take care she was at home to receive them. Her children were already walking barefooted about the house, for she had betimes let them put off their stockings and shoes in view of the visit, and now they were sauntering about on the footway and feeling bored.
Neleke, the eldest, stood sucking her thumb. She scratched her thin flaxen hair that was hanging in little tails about her head, as usual, and looked around for diversion. There she noticed master Baltus. She saw how he was standing with his eyes closed, and went and stood right before him to measure him with her eyes. He just opened his eyes when Neleke thought she had looked at him long enough. All at once, she put out her tongue and said:
- “Dirty fellow!”.
Master Baltus did as if he didn’t hear it and looked far away across her, but this didn’t please Neleke.
- “Dirty fellow!”, she said again.
- “Hold your tongue, you snot!” grumbled master Baltus, in anger, and this did please Neleke: now she could set it going.
- “Old dirty fellow!” she repeated a couple of times.
All at once, master Baltus lost his patience. He lifted up a crutch to strike Neleke a blow, but, unfortunately, he let it drop out of his hands and it rattled on the paving stones. Immediately, Neleke had picked it up. As if she was suddenly possessed by the devil, she began to dance around like a puppet, holding the crutch high above her, and she sang again and again:
- “Old dirty fellow, old dirty fellow!”
Now Baltus’ daughter-in-law came running through the passage into the alley. She grabbed the crutch out of Neleke’s hands, and gave her a sound box on the ears. Unfortunately, Jeannet saw this from a distance.
- “Ho, there!” she cried, “Stay away with your paws from my child, and beat your own kids!”
- “Why, then, is she bullying that old man?”, answered the daughter-in-law.
- “What’s up, Jeannet?” asked Janneske ‘the hump’, her husband, who just came home. His work was: driving cattle and other beasts that were coming from the railway station, from the Market Square to the slaughter house.
- “Well”, said Jeannet, “why is this queer bag of bones touching my child?”. And she swept with one hand the tears off Neleke’s little freckled face.
Janneske twisted his large face into angry wrinkles and grumbled something like: “Those damned women are always bothering, and … take care this doesn’t happen again, or else I’ll interfere”. Then he went through his own little front door, which was situated just opposite the door of the East-Indiaman. The daughter-in-law gave the crutch back and Jeannet returned to her former place, with Neleke at her skirt, for she didn’t want to quarrel while the ladies were coming.
And, yes indeed, there they came. Smartly dressed, each with a little notebook in their muffle and fully alive to the distinguished dignity with which they did their charitable works. One of them, a tall and meagre spinster, had a robust nose, which was striking indeed, and the other, a short and thick one, always showed her front teeth, because she curled her upper lip a bit. They went to nearly every house, and inquired after the things that were needed.
Master Baltus saw them coming, and jumped backward into the passage with his crutches, to warn his daughter-in-law at the back. Jeannet walked with a drag after the ladies, to receive them at her door. She curiously kept looking before every house where the ladies went inside. Now it came to the turn of the Baltus family, and thereafter they would probably come to her own house.
The two ladies stayed inside a while, but when they came outside again, they went with haughty faces past Jeannet’s house and into the next. What was happening to her now? She waited until the ladies came outside again, and then she blocked their way.
- “Just a moment, please”, she began, “What do you think, will you not come to me?”
- “No, my good woman”, answered the tall lady, “not today”.
- “And why not?”
- “That’s not your business”, declared the thick lady, and she thought she could get off without further explications. But that was quite a mistake!
- “Shall I get nothing? Well, I understand! I think this scandal monger across the street said to you that I have been drunk when I broke my arm. That woman is such a treacherous dog!" Then she suddenly cried in a loud, high-pitched voice to master Baltus, who had shown the ladies out and returned to his former spot in the sun:
- "I’m sure this sweet child, your daughter-in-law, played this trick against me, you ugly lame dried-up East-Indiaman!”
Baltus didn’t answer and he tipped a wink toward the ladies, as if he wished to say: “We know who is here before us”, and the ladies took advantage of the occasion to shuffle past Jeannet and go into a next door as soon as possible, thinking they were now free from her. Jeannet, however, posted herself before the door and watched the ladies to see what they did inside.
- “Keep the lid on the kettle, Triene, or else that tall kettle watcher will put her nose in it to see what you have been cooking”, she cried to them inside, and the tall lady came very indignant to the front for a moment and informed Jeannet she was going to tell the other ladies how impudent she was, and she certainly wouldn’t get anything ever after. Now Jeannet’s blood was up.
- “Triene!” she cried to her neighbour, “look at the nose of this woman, what a parrot! If I would suddenly discover I had such a nose, I would jump into the canal within one hour!”
The ladies thought fit to cut their sticks as soon as possible, and they left the dwelling of Triene with a bright red face. But they were entirely delivered up to the heathen, especially because the short thick one said in passing in her resolute way:
- “For shame, my good woman, this is inadmissible. We’ll report it.”
- “Hear! This woman with her strange teeth wants to take a high line. I don’t care if you disappear with your undershirts and clogs, do you know that? I don’t want anything from you, with your ugly set of wolf’s teeth, neither from you, queen of noses, with your velours coat. What a nose model is walking there, just like a roof gutter that’s stopped up and leaking.”
Now the daughter-in-law interfered . She had already pushed aside master Baltus, when Jeannet got reinforcements, too: from Janneske, her husband, who appeared in his little doorway, and Neleke, her little daughter, who began to hang against her apron.
- “Just let her call names, my dear miss”, said the daughter-in-law. “We’re used to that, with this scum. She always turns the whole alley upside down.”
- “It is Monday again, and then this vixen has always the devil in her body”, added master Baltus, who had just been allowed for a straw mattress. Scarcely, however, had he opened his mouth, when Janneske stood before him with his large face.
- “Go inside, master Baltus, don’t interfere with this”, he passionately cried, and master Baltus, in a fright, made two jumps backward into the passage.
- “She wants to criticize the noses of other people”, the daughter-in-law continued, “but that red spout she has before her own head isn’t nothing, either. Is that nose red because of her many small drinks of gin?
- “And she only doesn’t like any gin when she doesn’t get any”, scoffed Jeannet, referring to the daughter-in-law. “But she, too, prefers a small drink of gin to a plate of Momus soup!”
Hearing the word “soup”, master Baltus jumped forward again:
- “Calm down, Jeannet”, he said, “now leave the ladies in peace. We have to eat in winter what we get from them”.
- “Master Baltus, now for the last time, go inside and don’t interfere”, warned Janneske, who stood in a flash with his big face before the old man again, and this old man made again in a fright two jumps backward into the passage.
- “Let them feed on their own hotchpotch”, cried Jeannet, who realised that henceforth her chance of bread and soup tickets was gone forever. “Let she feed on it until she’s stiff of that washing-up water. Anyway, she doesn’t need it. Every Monday, she’s walking with a basket from door to door, and every Sunday they have minced-meat balls in the soup!”
- “Ah, miss, don’t believe such things”, testified the daughter-in-law, and she laid a hand upon her heart, and looked upward, as if she was taking heaven to witness.
- “Yes, minced-meat, … in the soup … minced-meat”, continued Jeannet, happy to have hit the other. “Such an ugly … ugly …”, she couldn’t find a word which was ugly enough.
- “Mum, say slut, else she will say it herself”, incited Neleke.
- …“Such an ugly slut”! concluded Jeannet.
But master Baltus found that her neighbour made a precarious attack at the out-relief rates of his family. With a long jump, he was at the door again.
- “She’s lying, ladies, she’s lying”, he protested, “we haven’t seen a crumb of minced-meat since a year. Jeannet, you are a bitch …”
This word was scarcely out of his mouth, when Janneske gave him a box on his chin with his fist, so that Baltus fell upside down with his crutches, as if somebody was throwing down a set of kittles in the passage. Now the blood was up with the daughter-in-law too, and with a long grasp she clung to Jeannet’s bonnet and pulled it off her head, together with a whole tuft of hair. Jeannet with her broken arm couldn’t defend herself, but she began crying:
- “Minced-meat!”
And when she couldn’t bring the words out quick enough, she knocked, while shouting, with her free hand on her mouth: “… Yes … every Sunday … in the soup … minced meat!”
The pitiable ladies were standing in a large circle of curious people, who turned up from all sides. “Now or never”, the little thick one seemed to think, and at a speed for which everybody had to go aside, she pushed her way through the circle, and the tall one followed her. With red heads like the trumpet players in a wind band, they got out of the alley, and they felt greatly relieved when they saw a policeman on the Market Square. He came walking on to see why people were assembling. Far away they still heard Jeannet, shouting above everything:
- “Minced meat; minced m-e-e-eat!”


You may see a synopsis of this story in English next the original in Maastricht dialect in a docfile: click here . In this synopsis, the English text follows the Mestreechs a bit closer than above. But there are words like 'zieg', 'al', 'ins', 'zoe', that can't easily be translated. They create a relaxed tone.

Hier volgt nog een vertaling in het Algemeen Beschaafd Nederlands van het oorspronkelijke verhaal, dat in Mestreechs dialect geschreven is.
Here follows a translation in General Civilised Dutch of the original story, written in Maastricht dialect.


Het bezoek van de Dames van de Liefdadigheid

Het was een maandagochtend. Het voorjaarszonnetje begon zijn eerste warmte te laten voelen, en liet hier en daar een lekker straaltje neerdalen in het smalle, vochtige straatje dat op de Markt uitkwam. Meester Baltus, een oude gepensioneerde oostvaarder die als jongeman in Nederlands Oost-Indië had gewerkt, kwam schokkend op zijn krukken naar de straatdeur gesukkeld, om zijn armzalig kreupel lijf te komen warmen en een luchtje te scheppen. Hij leunde met zijn krukken tegen de deurpost, keek rustig heen en weer, of kneep zijn ogen een beetje toe om eens op zijn gemak de zon op zijn gezicht te laten schijnen.
Om de karren niet door te laten, stond er aan de ingang van het steegje een paal, en daar leunde nu Jeannet "de kat" tegen, en koesterde zich eveneens in de zon. Ze had een arm gebroken en droeg die in een groot verband. Ze hield een oogje in het zeil, want de Dames van de Chariteit waren op komst, en dan moest ze zorgen dat ze thuis was voor de ontvangst. Haar kinderen liepen al op blote voeten rond het huis, want ze had ze op tijd hun schoenen en sokken laten uitdoen met het oog op het bezoek, en nu drentelden ze over de stoep en verveelden zich.
Neleke, de oudste, stond op haar duim te zuigen, krabde uit gewoonte haar dunne vlashaar dat in sliertjes om haar kop hing, en keek om zich heen voor wat afleiding. Daar viel haar meester Baltus op, zoals die daar met zijn ogen dicht stond, en ze ging vlak voor hem staan om hem eens goed op te nemen. Hij deed net zijn ogen open, toen Neleke hem lang genoeg bekeken had. Opeens stak ze haar tong uit, en zei:
- “Viezerik!”.
Meester Baltus deed alsof hij het niet hoorde, en keek over haar heen in de verte, maar dat beviel Neleke niet.
- “Viezerik!”, zei ze opnieuw.
- “Hou je smoel, snotneus!” bromde meester Baltus, geërgerd, en dit beviel Neleke, omdat ze nu haar gang kon gaan.
- “Ouwe viezerik!” herhaalde ze nog een paar keer.
Opeens verloor meester Baltus zijn geduld. Hij hief een kruk op om Neleke er een klap mee te geven, maar ongelukkigerwijs schoot die hem uit de handen, en kletterde op de straatstenen. Onmiddellijk had Neleke de kruk te pakken, en, of ze opeens van de duivel bezeten was, begon ze met de kruk in de hoogte als een marionet rond te dansen, en zong altijd maar door:
- “Ouwe viezerik, ouwe viezerik!”
Nu kwam Baltus’ schoondochter door de gang naar buiten gevlogen, griste Neleke de kruk uit haar handen, en gaf haar een flinke draai om haar oren. Ongelukkigerwijs zag Jeannet dit vanuit de verte.
- “Hee, daar!” riep ze, “Blijf met je fikken van mijn kind af, sla je eigen kinderen!”
- “Wat zit ze dan die oude man te pesten?”, antwoordde de schoondochter.
- “Wat is er aan de hand, Jeannet?” vroeg Janneske, haar man, die juist thuis kwam. Hij droeg als bijnaam "de bochel", en zijn ambacht het was: het vee, dat vanaf het station op de markt kwam, vanaf de markt naar het slachthuis te drijven.
- “Nou”, zei Jeannet, “waarom moet dat rare scharminkel mijn kind aanraken?”. En ze veegde met haar ene hand de tranen van Neleke’s sproetenkop.
Janneske trok zijn grote gezicht in giftige plooien en bromde zoiets als: “Die verdomde wijven met hun gezeur altijd, en … laat het niet meer gebeuren, of ik bemoei me ermee”. Hij ging toen zijn eigen deurtje in, dat juist tegenover dat van de oostvaarder gelegen was. De schoondochter gaf de krukken terug en Jeannet ging terug naar haar oude plaats, met Neleke aan haar rok, want ze wilde geen ruzie maken als de dames er aan kwamen.
En jawel, daar kwamen ze net aan, sjiek gekleed, elk met een notitieboekje in haar moffel, en geheel doordrongen van hun deftige waardigheid, waarmee ze hun liefdadig werk deden. De ene, een lange magere juffrouw, had een flinke neus, die wel wat opviel, en de andere, een korte dikke, liet altijd haar voortanden zien, omdat haar bovenlip wat opgetrokken was. Ze gingen zo wat van huis tot huis, en informeerden overal naar de spullen die men nodig had.
Meester Baltus zag ze aankomen, en sprong met zijn krukken terug de gang in, om zijn schoondochter achterin te waarschuwen. Jeannet liep slepend achter de dames aan, om ze aan haar deur te ontvangen. Nieuwsgierig bleef ze voor ieder huis staan kijken waar de dames binnengingen. Nu was de familie Baltus aan de beurt, en daarna zouden ze wel bij haar komen.
De twee dames bleven een tijdje binnen, maar toen ze weer naar buiten kwamen, gingen ze met een hooghartig gezicht aan Jeannets huisje voorbij, en een deur verder naar binnen. Wat overkwam haar nu? Ze wachtte tot de dames weer naar buiten kwamen, en sneed ze toen de pas af.
- “Een ogenblikje, alsjeblieft”, begon ze, “hoe staat het ermee, komen jullie niet bij mij?”
- “Nee, vrouwtje”, antwoordde de lange dame, “vandaag niet”.
- “En waarom dan niet?”
- “Dat zijn uw zaken niet”, verklaarde de dikke dame, en ze dacht er zonder verdere uitleg vanaf te komen. Maar dat had ze gedroomd!
- “Ik krijg zeker niks? Ha, ik snap het al! Die klikspaan van hier tegenover heeft zeker gezegd dat ik dronken was toen ik mijn arm brak, die valse teef." Toen gilde ze plotseling tegen meester Baltus, die de dames uitgeleide had gedaan en terugkeerde naar zijn plekje in de zon:
- "Dat heeft die lekkere schoondochter van jou me zeker gelapt, lelijke kreupele uitgedroogde oostvaarder!”
Baltus antwoordde niet, en hij knipoogde naar de dames, alsof hij wilde zeggen: “We weten wel wie we hier voor ons hebben”, en de dames profiteerden van de gelegenheid om langs Jeannet te schuifelen, en zo snel mogelijk een deurtje verder binnen te gaan, in de mening dat ze nu wel van haar verlost zouden zijn. Jeannet, echter, ging bij de deur staan en keek wat de dames binnen gingen doen.
- “Hou de deksel op de ketel, Triene, anders steekt die lange pottenkijker haar neus er in om te zien wat je gekookt hebt”, schreeuwde ze naar binnen, en de lange dame kwam even verontwaardigd naar voren, en deelde Jeannet mee dat ze aan de andere dames zou vertellen hoe brutaal ze was, en dat ze zeker nooit meer wat zou krijgen. Nu liep bij Jeannet de gal over.
- “Triene!” schreeuwde ze naar haar buurvrouw, “kijk naar de neus van die vrouw, wat een papegaai! Als ik zo'n neus had, zou ik binnen het uur in het kanaal springen!”
De dames vonden het raadzaam zo spoedig mogelijk hun hielen te lichten, en ze liepen met vuurrode kop de woning van Triene uit. Maar ze waren helemaal aan de heidenen overgeleverd, vooral toen de korte dikke in het voorbijgaan nog zei, op haar kordate manier:
- “Foei, vrouwtje, dit is ontoelaatbaar. We zullen er over spreken.”
- “Hoor haar! Die vrouw met haar rare tanden heeft nog wat te commanderen. Je kunt me gestolen worden met je hemden en klompen, weet je dat? Ik wil niks meer van je, met je wolventanden, en ook niet van jou, neuzenkoningin, met je velourse mantel. Wat een neuzenmodel loopt daar, net een verstopte dakgoot die lekt.”
Nu bemoeide de schoondochter zich ermee. Ze had meester Baltus net opzij geduwd, toen Jeannet ook versterking kreeg, van twee personen: namelijk van Janneske, die in zijn deurtje verscheen, en Neleke, die aan haar rok ging hangen.
- “Laat ze maar schelden, lieve juffrouw”, zei de schoondochter. “We zijn er aan gewend, met dat tuig. Ze zet altijd de hele straat op stelten.”
- “Het is weer maandag, en dan heeft dat wijf altijd de duivel in haar lijf”, voegde meester Baltus er aan toe, die net was opgeschreven voor een strooien matras. Nauwelijks, echter, had hij zijn mond opengedaan, of Janneske stond voor hem met zijn grote gezicht.
- “Ga naar binnen, meester Baltus, bemoei je er niet mee”, schreeuwde hij driftig, en meester Baltus maakte geschrokken twee sprongen achteruit de gang in.
- “Die wil aanmerkingen maken op de neuzen van andere mensen”, ging de schoondochter verder, “maar die rooie tuit die ze zelf voor haar kop heeft is ook niet niks. Is die neus soms rood van de jenever?
- “En ZIJ wil alleen geen jenever als ze er geen krijgt”, schimpte Jeannet, terwijl ze naar de schoondochter wees. “Maar ze heeft toch ook liever een neutje dan een bord Momussoep!”
Op het woord “soep”, sprong meester Baltus weer naar voren.
- “Kom, kom, Jeannet”, zei hij, “laat de dames nu met rust. We moeten er 's winters toch van vreten.”
- “Meester Baltus, voor de laatste keer, ga naar binnen en bemoei je er niet mee”, waarschuwde Janneske, die in een wip weer met zijn grote gezicht voor de oude man stond, en die maakte van schrik weer twee sprongen terug de gang in.
- “Dat ze hun hutspot maar zelf vreten”, schreeuwde Jeannet, die zich realiseerde dat haar kans op brood- en soepbonnen nu voorgoed verkeken was. “Laten ze zich maar stijf vreten aan dat afwaswater. Ze heeft het anders niet nodig. 's Maandags loopt ze met een korf van deur tot deur, en 's zondags hebben ze ballen frikadel in de soep!”
- “Och, juffrouw, geloof zoiets toch niet”, betuigde de schoondochter, en ze legde een hand op haar hart, en keek naar boven, alsof ze de hemel tot getuige wilde roepen.
- “Ja, frikadel, … in de soep … frikadel”, ging Jeannet door, blij dat ze de ander geraakt had. “Zo'n lelijke … lelijke …”, ze kon geen woord vinden dat lelijk genoeg was.
- “Mam, zeg slet, anders zegt ze het zelf”, stookte Neleke haar op.
- …“Zo'n lelijke slet”! besloot Jeannet.
Maar meester Baltus vond dat haar buurvrouw een bedenkelijke aanval deed op de bijstandsrantsoenen van zijn familie. Met een grote sprong was hij weer aan de voordeur.
- “Ze liegt, dames, ze liegt”, protesteerde hij, “we hebben in geen jaar een kruimel frikadel gehad. Jeannet, je bent een teef …”
Nauwelijks had hij dit woord uit zijn mond, of hij kreeg van Janneske een stomp met de vuist op zijn kin, zodat Baltus ondersteboven viel met krukken en al, alsof iemand in de gang een spel kegels omverwierp. Nu liep bij de schoondochter ook de gal over, en met een lange haal greep ze Jeannet’s muts en trok die van haar kop af, samen met een hele bos haar. Jeannet met haar gebroken arm kon zich niet verdedigen, maar ze begon te roepen:
- “Frikadel!”
En toen ze de woorden niet snel genoeg uit kon brengen, klopte ze al krijsend met haar vrije hand op haar mond: “… Ja … iedere zondag … in de soep … frikadel!”
De arme dames stonden in een grote kring van nieuwsgierigen, die van alle kanten kwamen opdagen. “Nu of nooit”, scheen de kleine dikke te denken, en met een vaart waar iedereen voor opzij moest, baande ze zich een weg door de kring, gevolgd door de lange. Met rode koppen als trompetters in een harmonie, maakten ze dat ze het steegje uit kwamen, en ze voelden een grote opluchting over zich heen komen toen ze op de Markt een politieman zagen. Die kwam er aan wandelen om te kijken waarom de mensen allemaal zo te hoop liepen. Ver weg hoorden ze nog steeds Jeannet boven alles uit krijten:
- “Frikadel! Frikade-e-e-el!”


HOME